Αν ο Τράμπ θέλει να αντιμετωπίσει το Ιράν, θα πρέπει να ξεκινήσει από το Κιρκούκ

Του Ranj Alaaldin

Μετάφραση: Λυσίμαχος Σαμασίτης  

Κατά την απέρριπτε της πυρηνική συμφωνία με το Ιράν την περασμένη εβδομάδα, ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τράμπ ανέφερε τον αποσταθεροποιητικό ρόλο της Τεχεράνης στη Μέση Ανατολή, ως τον λόγο της απόφασής του. Λίγες μέρες αργότερα, σαν να ήθελαν να επιβεβαιώσουν το επιχείρημα του Τράμπ, οι ιρακινές σιίτες πολιτοφυλακές που ευθυγραμμίζονται με το Ιράν, ξεκίνησαν μια επίθεση στους Κούρδους Πεσμεργκά στην πλούσια σε πετρέλαιο και διεκδικούμενη περιοχή του Κιρκούκ. Ο Τράμπ έχει τώρα την ευκαιρία να αποδείξει ότι η ρητορική του για το Ιράν είναι κάτι περισσότερο από λεονταρισμοί και ότι εννοεί ότι αναφέρει περί αντιμετώπισης αυτού που περιέγραψε ως ιρανική προσπάθεια διασποράς "της σύγκρουσης, της τρομοκρατίας και της αναταραχής" στη Μέση Ανατολή.
Από το 2014, οι σιιτικές πολιτοφυλακές που υποστηρίχθηκαν από το Ιράν, έχουν καλύψει μεγάλο μέρος του κενού που άφησε η κατάρρευση του ιρακινού στρατού. Στο πλαίσιο μιας ευρύτερης ομοσπονδιακής οργάνωσης πολιτοφυλακής, γνωστής ως Λαϊκές Δυνάμεις Κινητοποίησης (PMF), έχουν διαδραματίσει κεντρικό ρόλο στον πόλεμο εναντίον του Ισλαμικού Κράτους, γι 'αυτό και οι Ηνωμένες Πολιτείες ήταν γενικά ευεπίφοροι να τις κατευνάζουν και να τις καθησυχάζουν. Αλλά για πολύ καιρό η Ουάσιγκτον έκανε τα στραβά μάτια στον τρόπο με τον οποίο οι στρατιώτες απειλούσαν τη σταθερότητα του Ιράκ, συμμετέχοντας σε σεκταριστικές θηριωδίες, συμμετέχοντας στον θάνατο χιλιάδων Αμερικανών (και Ιρακινών) και διεισδύοντας στο ιρακινό πολιτικό σύστημα.

Αυτό θα πρέπει να τελειώνει τώρα. Καθώς κάθεται ο κουρνιαχτός από τον πόλεμο ενάντια στο ισλαμικό κράτος, οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν μπορούν πλέον να κάθονται με τα χέρια σταυρωμένα. Οι σιιτικές πολιτοφυλακές έχουν πολλούς ιρακινούς αντιπάλους - όχι μόνο τους Κούρδους Πεσμεργκά, αλλά και τους Άραβες Σουνίτες και τις μετριοπαθείς σιιτικές παρατάξεις, τις φυλές και τους κληρικούς που δεν επιθυμούν να δουν το Ιράκ να εμπλακεί περαιτέρω στην τροχιά επιρροής του Ιράν - οι οποίοι αξίζουν την υποστήριξη της Αμερικής, κυρίως επειδή υποστηρίζουν μια ιρακινή πολιτική τάξη που τελικά είναι προς το συμφέρον της Αμερικής.

Τις τελευταίες 24 ώρες, οι στρατιώτες που ευθυγραμμίζονται με το Ιράν ανακαταλαμβάνουν το Kirkuk, μαζί με τις ιρακινές δυνάμεις ασφαλείας. Στην πραγματικότητα, ακόμη και ορισμένες ιρακινές κυβερνητικές δυνάμεις βρίσκονται υπό την κυριαρχία αυτών των πολιτοφυλακών: για παράδειγμα, το Σύνταγμα ταχείας αντίδρασης του υπουργείου Εσωτερικών κυριαρχείται και ελέγχεται από την Ταξιαρχία Badr, η οποία ιδρύθηκε από το Σώμα Ισλαμικής Επαναστατικής Φρουράς του Ιράν τη δεκαετία του 1980 κατά τη διάρκεια του πολέμου Ιράν-Ιράκ. Ο επικεφαλής της Badr, Hadi al-Ameri, και ο χαρακτηρισμένος στις Η.Π.Α. ως τρομοκράτης Abu Mahdi al-Muhandis, επικεφαλής της ιρανοδίαιτης πολιτοφυλακής Kataib της Χεζμπολά, κατέβασε σήμερα τη σημαία του Κουρδιστάν από το επαρχιακό συμβούλιο του Kirkuk.

Η ήττα των Κούρδων στο Κιρκούκ ήταν επίσης ήττα και για τις Ηνωμένες Πολιτείες - αλλά η Ουάσινγκτον μπορεί να ανακάμψει και να ανακτήσει το προγεφύρωμά της στο Ιράκ. Πρέπει να δημιουργήσει κόκκινες γραμμές στην περιοχή που δεν επιτρέπεται να διασχίσει η Τεχεράνη, υπό την απειλή της αμερικανικής παρέμβασης ενάντια στους πληρεξουσίους και τα συμφέροντά της και υπό την απειλή ότι μπορεί να παρέχει στις κουρδικές δυνάμεις τα όπλα και την κατάρτιση για να λειτουργήσουν ως ένα αποτελεσματικό αντίβαρο στην ιρανική ισχύ. Με ή χωρίς τη στήριξη των ΗΠΑ, οι Κούρδοι θα συνεχίσουν τον αγώνα για το Κιρκούκ: Η αμφισβητούμενη πόλη είναι για τους Ιρακινούς Κούρδους ότι είναι η ιερή πόλη της Νατζάφ για τους ιρακινούς σιίτες. Οι Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει να συμβιβάσουν αυτόν τον στόχο, με τη δική τους πολιτική ανάσχεσης του Ιράν και να διευκολύνουν μια διαδικασία διαλόγου και συμφιλίωσης μετά τη σύγκρουση στο Κιρκούκ και το δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία των Κούρδων, αντί να συνεχίζουν να αφήνουν αυτή τη διαδικασία στους εχθρούς τους στην περιοχή.

Πάνω απ 'όλα, οι Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει να δουν την μεγάλη εικόνα στη Μέση Ανατολή. Μια πολιτική τάξη αναδύεται από τα ερείπια του πολέμου στη Συρία και το Ιράκ και οι εχθροί της Αμερικής διεκδικούν το μερίδιό τους στο μέλλον της περιοχής. Η περιφερειακή κυβέρνηση του Κουρδιστάν έκανε το ίδιο ολταν πραγματοποίησε δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία πριν από τρεις εβδομάδες, ενάντια στις επιθυμίες της Ουάσινγκτον. Ωστόσο, αυτό που εκτυλίσσεται σήμερα στο Ιράκ και τη Μέση Ανατολή είναι πολύ μεγαλύτερο από την κουρδική ανεξαρτησία - θα καθορίσει όχι μόνο τη γεωπολιτική της περιοχής κατά τις προσεχείς δεκαετίες, αλλά και το εάν τα γεγονότα θα εξελιχθούν με τρόπο που ευνοεί τα συμφέροντα των Ηνωμένων Πολιτειών και των συμμάχων της.

Όταν οι Ηνωμένες Πολιτείες εγκαταλείπουν από τη Μέση Ανατολή, οι εχθροί τους καταλήγουν να αναπληρώνουν το «κενό». Αυτό συνέβη το 2011, όταν το Ιράν είδε την επιρροή του να ανεβαίνει στα ύψη στη Βαγδάτη, μετά την απόσυρση των στρατευμάτων των ΗΠΑ. Η Τεχεράνη κέρδισε, όχι μόνο μεγαλύτερο μερίδιο στο Ιράκ - κέρδισε την ελευθερία δράσεως για να επεκτείνει τους πόρους και τους πληρεξούσιους της στον εμφύλιο πόλεμο που ακολούθησε στη Συρία, όπου η Τεχεράνη εξασφάλισε την επιβίωση του καθεστώτος του Μπασάρ αλ Ασάντ.

Η επένδυση του Ιράν σε ένοπλους πληρεξούσιους σε ολόκληρο τον αραβικό κόσμο έχει αποδώσει ανταλλάγματα. Ενώ πολλοί δρώντες ήταν ασθενώς προετοιμασμένοι για την αναδυόμενη περιφερειακή τάξη, όπου οι ένοπλες ομάδες έχουν αντικαταστήσει σε κάποια μέρη, κράτη υπό κατάρρευση, το Ιράν έχει υπέρ του μια πολύτιμη εμπειρία δεκαετιών. Ο πόλεμος δι’ αντιπροσώπων υπήρξε ο άσσος στο μανίκι του: η Χεζμπολάχ του Λιβάνου έχει διαδραματίσει αποφασιστικό ρόλο στη Συρία, από τότε που κατέλαβε τη στρατηγική πόλη του Qusayr το 2013 και οι ιρανικές σιιτικές πολιτοφυλακές πλημμύρισαν τη Συρία για να πολεμήσουν μαζί με το καθεστώς, πολλές από τους οποίες εμπειροπόλεμες από την δεκαετή εμπειρία τους κατα την καταπολέμηση του αμερικανικού και του βρετανικού προσωπικού στο Ιράκ.

Στο βόρειο Ιράκ, ωστόσο, οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν την ευκαιρία να εξισορροπήσουν τους όρους του ανταγωνισμού. Οι Πεσμεργκά κυριάρχησαν στο Κιρκούκ επειδή ο στρατός του Ιράκ κατέρρευσε και αποσύρθηκε από την επαρχία το 2014, όταν το Ισλαμικό Κράτος ξεκίνησε την επίθεση του. Αν η πλούσια σε πετρέλαιο περιοχή παρέμενε υπό κουρδικό έλεγχο, θα είχε αλλάξει δραματικά τη σχέση ανάμεσα στη Βαγδάτη και το Ερμπίλ, σε μια εποχή που σιιτική πολιτική τάξη της Βαγδάτης αντιμετωπίζει ήδη μια κρίση εξουσίας, λόγω έλλειψης θέσεων εργασίας, υπηρεσιών και ασφάλειας. Για το Ιράν, ένα ενθαρρυμένο Κουρδιστάν ισοδυναμεί με ισχυρότερες Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες βρίσκονται στο στάδιο της οικοδόμησης μόνιμων στρατιωτικών βάσεων στο Κουρδιστάν. Το Kirkuk βρίσκεται επίσης κοντά στο Tal Afar, όπου οι πληρεξούσιοι του Ιράν εδραίωσαν τη θέση τους κατά τη διάρκεια του πολέμου με το Ισλαμικό Κράτος και το οποίο αποτελεί σημαντικό σημείο διέλευσης για την ενίσχυση των μαχητών και των προμηθειών στη Συρία.

Ήρθε η ώρα να τερματίσουμε την ατιμωρησία με την οποία οι ιρακινές σιιτικές πολιτοφυλακές και οι προστάτες τους ενήργησαν στο Ιράκ, μετά την απόσυρση των ΗΠΑ. Τουλάχιστον, αυτές οι ομάδες θα πρέπει να λάβουν υπόψη τους τη θέση της Αμερικής στους υπολογισμούς τους. Η πολιτική και συμβολική σημασία της αμερικανικής παρουσίας στο Ιράκ δεν πρέπει να υποτιμηθεί - και θα είναι ακόμη πιο ισχυρή, αν υποστηριχθεί από την πιθανότητα καταναγκαστικών μέτρων, που θα χρησιμοποιηθούν για την επιβολή ισχυρών κόκκινων γραμμών, τις οποίες δεν θα επιτρέπεται στο Ιράν και στους συμμάχους του στο Ιράκ να τις περάσουν.

http://foreignpolicy.com/2017/10/16/if-trump-wants-to-confront-iran-he-should-start-in-kirkuk/