Πίσω ολοταχώς

ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ.Εξαιρετικά δύσπεπτη για την τουρκική κοινωνία αποδείχθηκε η περίφημη «κουρδική πρωτοβουλία» του πρωθυπουργού, Ταγίπ Ερντογάν, καθώς η εθνικιστική και ακροδεξιά αντιπολίτευση κατάφεραν εύκολα να πολώσουν το πολιτικό σκηνικό και να οδηγήσουν τις εξελίξεις σε πρώιμο ναυάγιο.

Μόλις μία εβδομάδα μετά την είσοδο της πρώτης «ομάδας ειρήνης» κούρδων ανταρτών στην τουρκική επικράτεια, πυροδοτήθηκε ένας γύρος εθνοτικών εντάσεων, που υποχρέωσε τον Ερντογάν να βάλει στο ράφι τις φιλοδοξίες του.

Ηταν μια σειρά θερμών διαδηλώσεων που ο συμπολιτευόμενος τουρκικός τύπος χαρακτήρισε «περισσότερο ρατσιστικές, παρά πολιτικές», τις οργανώσεις συγγενών «μαρτύρων» (όπως ονομάζονται όσοι σκοτώνονται στις συγκρούσεις με το κουρδικό αντάρτικο).

Αιτία, η υποδοχή ηρώων που επιφύλαξε η κουρδική μειονότητα στην ομάδα ανταρτών του ΡΚΚ που παραδόθηκαν στις τουρκικές αρχές, ως πρώτο βήμα της πορείας για την επίλυση του κουρδικού προβλήματος.

Η υποδοχή αυτή, με έντονη την παρουσία του φιλοκουρδικού Κόμματος Δημοκρατικής Κοινωνίας (DTP), εξόργισε και τον τούρκο πρωθυπουργό, που ζητούσε μετριοπάθεια προκειμένου να προωθηθεί η ατζέντα της «κουρδικής πρωτοβουλίας».

Γραμμή «ισοβίτη»

Το κλίμα είχε ήδη βαρύνει, καθώς ο τουρκικός τύπος υπογράμμιζε ότι εκείνος που κινούσε τα νήματα των εξελίξεων δεν ήταν ο Ερντογάν αλλά ο «ισοβίτης του Ιμραλί», ο ηγέτης του ΡΚΚ, Αμπντουλάχ Οτσαλάν.

Χαρακτηριστικό ήταν το σχόλιο που διατυπώθηκε μετά την άφιξη της κουρδικής «ομάδας ειρήνης» στην Τουρκία, ότι «δεν παραδόθηκαν οι κούρδοι αντάρτες στον Ερντογάν, αλλά ο Ερντογάν στους κούρδους αντάρτες». Κι αυτό επειδή είχε γίνει πλέον κοινό μυστικό ότι η πρωτοβουλία της Αγκυρας δεν ήταν παρά ο «οδικός χάρτης» που είχε προτείνει ο Οτσαλάν.

Το κλίμα βάρυνε περισσότερο όταν ο κούρδος ηγέτης, μέσω των δικηγόρων του, υπέδειξε δημόσια στην τουρκική κυβέρνηση να εγκαταλείψει την πολιτική της ρήξης με το ΡΚΚ. Ταυτόχρονα πρότεινε τη νομιμοποίηση του κουρδικού αντάρτικου με την έναρξη απευθείας συνομιλιών με αυτό.

Η δυναμική επιστροφή του Οτσαλάν στη δημοσιότητα προκάλεσε και τους αντιπάλους του εντός του ΡΚΚ, που έσπευσαν να τον καταγγείλουν για πολιτικό οπορτουνισμό, με στόχο την υπονόμευση του DTP για να ηγηθεί εκείνος ενός νέου κουρδικού κόμματος.

Παρέα των «δέκα»

Ολα αυτά, ενώ διέρρεαν στον τουρκικό τύπο πληροφορίες για λήξη της εννιάχρονης απομόνωσής του στο Ιμραλί, καθώς το υπουργείο Δικαιοσύνης είχε ήδη συντάξει λίστα δέκα πολιτικών ισοβιτών που θα μεταφερθούν στο νησί-φυλακή της Θάλασσας του Μαρμαρά.

Μέσα σε αυτό το κλίμα, αίσθηση έκανε δήλωση Οτσαλάν ότι η τουρκική αντιπολίτευση -και ιδιαίτερα το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα- έχουν δίκιο όταν λένε ότι το κυβερνών ισλαμικό Κόμμα Δικαιοσύνης (ΑΚΡ) «εφαρμόζει τον οδικό χάρτη του Ιμραλί».

Η εκτίμηση της κυβέρνησης είναι τώρα ότι η διαδικασία επίλυσης του κουρδικού προβλήματος πρέπει να ανασταλεί.

Παράλληλα, δεδομένης της συνολικότερης άρνησης της αντιπολίτευσης να προωθηθεί το συνταγματικό πακέτο των μεταρρυθμίσεων, εκτιμάται ότι ο Ερντογάν, παγιδευμένος στην πόλωση αυτή, ίσως υποχρεωθεί να προκηρύξει εκλογές το 2010 αντί του 2011.

Ενα πρώτο σημάδι δόθηκε καθώς ο Ερντογάν ανακοίνωσε την έναρξη μιας μεγάλης περιοδείας σε αστικά κέντρα για «την καλύτερη ενημέρωση του λαού».